Από αριστερά: Ο συντάκτης του Andro Γιάννης Σκορδάς, ο διοργανωτής του Ladies Run και εκδότης του Andro Κίμων Φραγκάκης, η Project Manager του Δεσμού Ελίζα Δαμιανίδου, ο διευθυντής των φυλακών Γεώργιος Μακρής και η κοινωνική λειτουργός Μαρίνα Πολυτάρχου, κατά την παραλαβή των κουζινών για τις κρατούμενες, που αγοράστηκαν από το Ladies Run.
Πριν από λίγες ημέρες, το «αδελφάκι» του Andro, το Ladies Run, σε συνεργασία με το μη κερδοσκοπικό σωματείο ΔΕΣΜΟΣ, δώρισαν τέσσερις κουζίνες για χρήση από τις κρατούμενες, σε ισάριθμες πτέρυγες, στο Σωφρονιστικό Ίδρυμα Γυναικών της Θήβας.
Πρόκειται για ένα από τα δύο σωφρονιστικά ιδρύματα στην Ελλάδα που είναι υπεύθυνο για τον εγκλεισμό των γυναικών που έχουν καταδικαστεί σε ποινή φυλάκισης από τα δικαστήρια. Η φυλακή λειτουργεί από την Ελληνική Σωφρονιστική Υπηρεσία, η οποία υπάγεται στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Αυτή η προσφορά που έγινε με χρήματα από τον αγώνα του 2022 (θα υπάρξουν και άλλες πρωτοβουλίες φέτος) αναμένεται να κάνει μια μικρή αλλά σημαντική διαφορά στη ζωή των φυλακισμένων γυναικών, παρέχοντάς τους ένα χώρο όπου μπορούν να μαγειρεύουν και να μοιράζονται γεύματα μαζί, πέρα από το συσσίτιο της φυλακής. Μπορούν να φτιάξουν φαγητό για το μωρό τους (υπάρχουν βρέφη που ως την ηλικία των 3 ζουν στη φυλακή), να φτιάξουν ένα γλυκό στη γιορτή τους κ.α.
Ήταν η δεύτερη φορά που το Ladies Run επισκέφθηκε τις φυλακές Ελαιώνα. Το 2015, είχαμε επισκεφθεί το κατάστημα κράτησης για δωρίσουμε 10 παιδικές κούνιες και ισάριθμα στρώματα, για τα μωρά που ζουν στη φυλακή. Ακόμα, το 2018 το Ladies Run είχε βρεθεί κοντά στις τοξικοεξαρτημένες κρατούμενες των φυλακών Κορυδαλλού, εγκαθιστώντας σύγχρονα κλιματιστικά εντός του ΚΕΘΕΑ Εν Δράσει των φυλακών.
Το 2015, το Ladies Run είχε επισκεφτεί τις φυλακές για δωρίσει 10 παιδικές κούνιες και ισάριθμα στρώματα, για τα μωρά που ζουν με τις κρατούμενες μητέρες τους.
Η φυλακή λειτουργεί από την Ελληνική Σωφρονιστική Υπηρεσία, η οποία υπάγεται στο Υπουργείο Δικαιοσύνης.
Κατά την πρόσφατη επίσκεψή μας στη Θήβα είχαμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε με τον διευθυντή της φυλακής ο οποίος μας μίλησε για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι κρατούμενες, αλλά και οι υπεύθυνοι της διοίκησης. Ήταν μια υπενθύμιση ότι η φυλακή δεν οφείλει τόσο να τιμωρεί, όσο κυρίως να μεριμνά για την επανένταξη στην κοινωνία, μέσα από τη δημιουργία μιας αίσθησης κοινότητας μεταξύ των κρατουμένων.
Ο αριθμός των φυλακισμενων γυναικών στην Ελλάδα έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια (από 500 σε περίπου 350), αλλά είναι σαφές ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα για να βελτιωθούν οι συνθήκες για όσες εξακολουθούν να είναι κρατούμενες.
Ένα από τα πιο ανησυχητικά ζητήματα ήταν η επανάληψη των καυγάδων και των συγκρούσεων μεταξύ των κρατουμένων, οι οποίες μπορεί να ξεσπάσουν για κάτι τόσο ασήμαντο όσο ένα τηλεχειριστήριο τηλεόρασης. Αντιληφθήκαμε επίσης, τις ανησυχίες σχετικά με τις ταξικές διακρίσεις λόγω των ελλείψεων πόρων.
Το Υπουργείο Δικαιοσύνης δεν παρέχει κονδύλια για τα απαραίτητα προϊόντα υγιεινής για τις γυναίκες, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να βασίζονται στα δικά τους κεφάλαια (αν έχουν) για την αγορά αυτών των ειδών. Αυτό είναι ιδιαίτερα δύσκολο για εκείνες που δεν έχουν καθόλου χρήματα. Πόσω μάλλον, όσον αφορά τα εβδομαδιαία ψώνια από το σούπερ-μάρκετ. Ορισμένες γυναίκες καπνίζουν ακόμα και τα αποτσίγαρα άλλων.
Ελπιδοφόρο: Ο αριθμός των γυναικών κρατουμένων στην Ελλάδα έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια από 500 σε περίπου 350 άτομα.
Στους κοινοχρηστους χώρους της φυλακής υπάρχουν έργα κρατουμένων.
Ένα άλλο ζήτημα που τράβηξε την προσοχή μας ήταν το γεγονός ότι ορισμένα μικρά παιδιά κάτω των τριών ετών ζουν στη φυλακή με τις καταδικασμένες μητέρες τους. Ήταν σπαρακτική η σκέψη ότι αυτά τα παιδιά ξεκινούσαν τη ζωή τους σε ένα τόσο περιορισμένο και δύσκολο περιβάλλον. Μένουν μέχρι αυτή την ηλικία, γιατί από εκεί και έπειτα ξεκινούν να διαμορφώνουν αναμνήσεις, και σίγουρα ένα περιβάλλον εγκλεισμού είναι μια οδυνηρή αφετηρία για οποιονδήποτε άνθρωπο.
Ενώ οι φύλακες δεν αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα με τις κρατούμενες, εκτός από κάποιες ψυχιατρικές κρίσεις, είναι σαφές ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα για να αντιμετωπιστούν οι βασικές αιτίες των τριβών εντός της φυλακής.
Η δωρεά των κουζινών έγινε δεκτή με ενθουσιασμό.
Ο διευθυντής της φυλακής πιστεύει ότι η ενίσχυση της εθελοντικής εργασίας μεταξύ των κρατουμένων μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα, όπως αποδεικνύεται από το σύστημα στη Σλοβακία που ενθαρρύνει τους κρατουμένους να εργάζονται σε μια βιοτεχνική μονάδα. Ωστόσο, οι κρατούμενες στη Θήβα έχουν περιορισμένες ευκαιρίες για εργασία και σίγουρα δεν επιτρέπεται να κερδίζουν κάτι από το αποτέλεσμα της εργασίας τους, πέρα από μείωση στην ποινή τους.
Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα είναι η εκπαίδευση. Υπάρχει τριθέσιο σχολείο στη φυλακή, του οποίου η πλειονότητα των μαθητών είναι Ρομά, οι οποίες δυστυχώς δεν δίνουν ιδιαίτερη σημασία στα μαθήματα. Αυτό μας στεναχώρησε περισσότερο απ’ όσα είχαμε ακούσει ως εκείνη την ώρα, διότι πρόκειται για μια χαμένη ευκαιρία πρόσβασης στο ανθρώπινο δικαίωμα που είναι η μάθηση.
Το φαγητό είναι μια πράξη αγάπης, και οι κουζίνες θα παρέχουν έναν χώρο όπου οι κρατούμενες θα μπορούν να συναντηθούν και να γιορτάσουν ειδικές περιστάσεις.
Ήταν ενθαρρυντικό ότι η δωρεά των κουζινών του Ladies Run έγινε δεκτή με ενθουσιασμό. Το φαγητό είναι μια πράξη αγάπης, και οι κουζίνες θα παρέχουν έναν χώρο όπου οι κρατούμενες θα μπορούν να συναντηθούν και γιατί όχι να γιορτάσουν ειδικές περιστάσεις. Φανταστείτε τα γενέθλια ενός μικρού παιδιού, τι αναζωογονητική αίσθηση ζωής μπορεί να δώσει στις έγκλειστες μητέρες. Συχνά, μια αχτίδα αισιοδοξίας μπορεί να γίνει σανίδα σωτηρίας, μπορεί να πυροδοτήσει μεγαλύτερες αλλαγές.